MODERN OLİMPİYATLAR
VE TÜRKİYE

Modern olimpiyatlardaki Türk sporcularla ilgili birkaç ilginç konuya değinmek istiyorum.Bir de aşağıda olimpiyatlarda dereceye girmiş sporcularımızın isimlerini bulacaksınız. Olimpiyatta bildiğiniz gibi birinci altın, ikinci gümüş ve üçüncü bronz madalya kazanır. dördüncüden, sekizinciye kadar olan sporcuların isimleri de “Olimpiyat Oyunları Şeref Kütüğü”nde yer alır.

1896 Atina Olimpiyatlarına 20 yaşındaki Deliormanlı Koç Mehmet Pehlivan kendi olanakları ile gider. Amacı hem tanınma, hem de “dünyalık” kazanma şansını yakalamaktır. Koç Mehmet 1.65 boyunda ve 80 kilodur. Atina ya varınca, UOK yı bulur. “Güreşmeye geldim” der. Ama Osmanlı Devleti henüz Uluslararası Olimpiyat Komitesi ne üye olmadığı ve de Koç Mehmet in resmi bir sıfatı olmadığı için geri çevrilir.
1906 yılında Modern Olimpiyatları n 10. Yaşı nedeniyle Atina da bir “Ara Olimpiyat” düzenlenir. Buna Türkiye den de 30 sporcu katılır.Bu sporcular 18 Rum, 10 İngiliz,1 Ermeni ve de 1 Musevi sporculardır. Ve  Tatavla Heraklis Jimnastik Kulübünden (Bugünkü Kurtuluş Kulübü) Yorgo Alibrantis 10 metrelik ipe tırmanma yarışında 114 saniyelik derecesi ile Dünya Rekoru kırar. 
İlk kez 1912 yılında Stockholm deki 5. Olimpiyat Oyunları na 27 ülke arasında Türk Bayrağı da katılır. 1916 Berlin Olimpiyatları, I. Dünya Savaşı yüzünde yapılamaz. 1920 Anvers Olimpiyatları na ise çok acıdır ki  “Dünya Savaşı nı çıkaran ülkelerden biri olarak” Türkiye kabul edilmez.
1928 Amsterdam Olimpiyatlarında GR güreşte 67 kiloda Tayyar Yalaz dördüncü; Sami Arıkan GR 60 kiloda altıncı, Nuri Boytorun GR 75 kiloda ve de Mehmet çoban GR ağır siklette yedinci olurken halterde Cemal Erçman 60 kiloda sekizinci olur.
1932 deki Los Angeles Olimpiyatlarına Türkiye sporcularını maddi olanaksızlık nedeniyle gönderemez.
 
 
1936 Berlin Olimpiyatları nda ise ilk kez bayrağımız şeref kürsüsüne çekilir. İlk kez İstiklal Marşımız çalınır ve ilk altın  madalyamızı alırız. Ayrıca, ilk bayan sporcularımız da bu oyunlara katılır. İlk şeref kürsüsüne  güreşte 78 kiloda Mersinli Ahmet Kireççi çıkar üçüncü olur ve ilk altın madalyamızı ise GR 61 kiloda  Yaşar Erkan alır.Mehmet çoban GR ağırda dördüncü ve Nuri Boytorun GR 72 kiloda beşinci olur. Yine güreşte Ahmet çayıryıldız 56 kiloda altıncı ve Cevat Kula binicilikte krosta altıncı olurken, Hüseyin Erçetin güreşte 72 kiloda yedinci; Talat Tunçalp bisiklette 100 kmde, Mustafa çakmak GR 87 kiloda, Harun Ülman ile Behzat Baydar yelken starda sekizinci olur.

1948 Londra Olimpiyatları nda güreş dışındaki bir sporda, ilk madalyamızı üç adım atlamada Ruhi Sarıalp bronz olarak kazanır. Güreşte ise o yıl zafer yılıdır. Nasuh Akar 56 kiloda, Gazanfer Bilge 62 kiloda, Celal Atik 67 kiloda, Yaşar Doğu 73 kiloda, Mehmet Oktav GR 62 kiloda, Mersinli Ahmet Kireçci GR ağr sıklette altın madalya kazanırken; Halit Balamir 52 kiloda, Adil Candemir 79 kiloda, Kenan Olcay GR 52 kiloda, Muhlis Tayfur GR 79 kiloda ikinci olurlar. Halil Kaya da 57 kiloda üçüncü olur.  Muharrem Candaş  87 kiloda, Sadık Esen ağır siklette dördüncü olurken Ahmet Şenol GR 67 kiloda beşinci ve de  Mustafa çakmak GR 87 kiloda sekizinci olur. Ayrıca futbolda Cihat Arman, Naci Özkaya, Murat Akyüz,Selahattin Torkal, Bülent Eken, Hüseyin Saygun, Fikret Kırcan, Erol Keskin, Gündüz Kılıç, Lefter Küçükandoniadis ve Şükrü Gülesinli ekibimiz beşinci oldu.

1952 Helsinki Olimpiyatlarında Bayram Şit güreşte 62 kiloda, Hasan Gemici 52 kiloda altın, Adil Atan 87 kiloda bronz madalya kazandılar. Yine güreşte İrfan Atan ağırda dördüncü olurken Cemil Sarıbacak 52 kiloda, Haydar Zafer 73 kiloda, Ahmet Şenol GR 73 kiloda, Ali Özdemir GR 79 kiloda, İsmet Atlı GR 87 kiloda beşinci ve de Hasan Bozbey GR 62 kiloda altıncı olur. Ayrıca, Erdoğan Akın, Rıdvan Bolatlı, Mustafa Ertan, Basri Dirimli, Ercüment Güder, Necdet Şentürk, Vasıf çetinel, Tekin Bilge, Yalçın çaka, Muzaffer Tokaç ve Macit Gürdaldan kurulu futbol takımımız da beşinci oldu.

1956 Melbourne Olimpiyatında serbest güreşte GR 73 kiloda Mithat Bayrak, 57 kiloda Mustafa Dağıstanlı, ağırda Hamit Kaplan altın madalya; greko romen 67 kiloda Rıza Doğan ve serbest 73 kiloda İbrahim Zengin gümüş madalya kazandılar. Greko Romende 52 kiloda Dursun Ali Eğribaş ve serbestte 52 kiloda Hüseyin Akbaş bronz madalya kazandılar. İsmet Atlı GR 79 kiloda, Müzahir Sille GR 62 kiloda, Hamit Kaplan GR ağır siklette dördüncü; Bayram Şit 62 kiloda beşinci ,  Adil Atan  da 87 kiloda  beşinci olurken ve yineAdil Atan GR 87 kiloda da sekizinci oldu.

1960 Roma Olimpiyatında Greko Romen güreşte 62 kiloda Müzahir Sille ve 73 kiloda Mithat Bayrak; 87 kiloda  Tevfik Kış serbest güreşte, 52 kiloda Ahmet Bilek, 62 kiloda  Mustafa Dağıstanlı, 79 kiloda Hasan Güngör ve 87 kiloda İsmet Atlı altın madalya kazandı.Serbestte 73 kiloda İsmail Ogan ve ağırda Hamit Kaplan gümüş madalya sahibi oldular. Yine güreşte Kazım Ayvaz GR 79 kiloda dördüncü;Yaşar Yılmaz  GR 57 kiloda ve Adil Güngör GR 67 kiloda beşinci olurken Hayrullah Şahin 67 kiloda altıncı oldu.

1964 Tokyo Olimpiyatında Greko Romende 70 kiloda Kazım Ayvaz ve Serbestte 78 kiloda İsmail Ogan altın madalya, 57 kiloda Hüseyin Akbaş, 87 kiloda Hasan Güngör, ve ağırda Ahmet Ayık gümüş madalya kazandılar. Serbestte Hamit Kaplan  ağır siklette ise bronz madalya kazandı.Yine güreşte Mahmut Atalay  70 kiloda ve Cemal Yanılmaz 52 kiloda dördüncü olurken; Ünver Beşergil GR 57 kiloda, Yavuz Selekman GR 87 kiloda ve Burhan Bozkurt GR 52 kiloda sekizinci oldular.

1968 Meksiko Olimpiyatında serbest güreşte 78 kiloda Mahmut Atalay ve 97 kiloda Ahmet Ayık altın madalya kazandılar.  Atletizmda maratonda İsmail Akçay dördüncü oldu. Hüseyin Gürsoy güreş 87 kiloda, Metin Alakoç GR 62 kiloda, Seyfi Tatar boks 58 kiloda  beşinci; Kaya Özcan GR 57 kiloda altıncı,  Vehbi Akdağ 62 kiloda yedinci ve Metin çıkmaz GR 52 kiloda sekizinci oldular.

1972 Münih Olimpiyatında serbest güreş 62 kiloda Vehbi Akdağ gümüş madalya kazandı. Sefer Baygın 48 kiloda dördüncü, Ali Şahin 68 kiloda, Eraslan Doruk  boksta 60 kiloda ve Nazif Kuran boksta  73 kiloda beşinci, Seyit Hışırlı  GR 68 kiloda altıncı, Ali Yağmur GR 82 kiloda ve Mehmet Güçlü 90 kiloda yedinci oldular.

1976 Montreal Olimpiyatında Mehmet Uzun serbest güreşte 87 kiloda dördüncü olurken; yine güreşte Kuddusi Özdemir 48 kiloda , Salih Bora GR 48 kiloda ve Erol Mutlu GR 70 kiloda yedinci oldular.

1980 Moskova Olimpiyatları nı boykot edip, katılmayız.

1984 e kadar, Sarılapin kazandığı bu bronz (güreş dışındaki tek madalya) yalnızdı. 1984te Los Angeleste  boks ringlerinde Eyup Can 51 kiloda ve Turgut Aykaç 58 kiloda ve serbest güreşte ağır siklette Ayhan Taşkın  bronz madalya kazanırlar. Hayri Sezgin güreşte 100 kiloda dördüncü, Aslan Seyhanlı 52 kiloda güreşte, Fahri Sümer boksta 62 kiloda beşinci, Fevzi Şeker 70 kiloda ve İsmail Temiz 97 kiloda güreşte altıncı, Erol Kemah GR 52 kiloda, Serhat Karadağ GR 57 kiloda ve Selman Kaygusuz 62 kiloda güreşte yedinci oldular.  İbrahim Akgün 57 kiloda , Sümer Koçak güreş 70 kiloda ve de Levent Erdoğan 52 kiloda halterde sekizinci oldu.

1988 de Seul Olimpiyatlarında, Naim Süleymanoğlu(60 kiloda) mucizesi ile altın madalya özlemimiz giderilmeye başlanır. Necmi Gençalp serbest güreşte 82 kiloda gümüş madalya kazanır. Ayrıca, yine güreşte Ahmet Ak 57 kiloda dördüncü olurken, Aslan Seyhanlı beşinci ve İlyas Şükrüoğlu 48 kiloda altıncı olur.

1992 Barselona Olimpiyatları nda ise 48 kiloda judoda Hülya Şenyurt olimpiyat üçüncü olarak bronz madalya alırken ‘ilk olimpiyat madalyalı bayan sporcularımız olur. Olimpiyata o dönem gösteri sporu olarak katılan takwondo da 47 kiloda Arzu Tan ve 55 kiloda Ayşegül Ergin, bronz madalya kazandı. Ayrıca Naim Süleymanoğlu halterde ve Mehmet Akif Pirim de GR 62 kiloda altın madalyaya ulaşırlar. Güreşte  GR 90 kiloda Hakkı Başar, serbest 90 kiloda Kenan Şimşek ikinci; Ali Kayalı 100 kiloda üçüncü, Remzi Musaoğlu 57 kiloda  ile Mehmet Demir  130 kiloda dördüncü, Ahmet Orel  52 kiloda ile Fatih Öztaş 68 kiloda  beşinci olurken halterde Halil Mutlu 52 kiloda  beşinci,  güreşte Sebahattin Öztürk  82 kiloda altıncı oldular. Erdinç Aslan ise 110 kiloda halterde yedinci oldu.

1996 da ise 64 kiloda  Naim Süleymanoğlu  ve 54 kiloda Halil Mutlu nun halter de getirdiği altın madalyalara, serbestte 82 kiloda Hamza Yerlikaya ve 130 kiloda  Mahmut Demir in güreşteki altın madalyaları eklenir.

Türk Spor Tarihi boyunca en çok altın madalyayı kazanan sporcumuz, üç Olimpiyat ta 3 altın madalya ile Naim Süleymanoğlu olur.

Olimpiyat Rekoru kıran sporcu sayımız ise üçtür. 1988 de Seul de Naim in üç Olimpiyat  rekoru var. 1996 da Halil Mutlu yine halter de üç olimpiyat rekoru daha kırıyordu.

Boksta 75 kiloda Malik Beyleroğlu gümüş madalya kazanırken, Greko Romen güreşte Mehmet Akif Pirim 62 kiloda bronz madalya kazanıyordu. Ayrıca aynı Olimpiyatta okçulukta eleme yarışmalarında bayan sporcumuz Natalie Nazadrize çakır da olimpiyat rekor kırıyordu. Ama finale şanssızlık sonucu kalamıyordu. Natalie Nazadrize çakır, Elif Altınkaynak ve Elif Ekşi ‘den oluşan bayan okçuluk takımımız olarak dördüncü oluyorlardı. Ayrıca, güreşte Harun Doğan 57 kiloda ve Sebahattin Öztürk 82 kiloda, halterde Sunay Bulut 91 kiloda, okçulukta Elif Altınkaynak dördüncü olurken; güreşte Hakkı Başar 90 kiloda beşinci, judoda İlknur Kobaş 61 kiloda ve  güreşte Metin Topaktaş 62 kiloda altıncı oldular. Halterde Mücahit Yağcı 64 kiloda,  Dursun Sevinç  83 kiloda ve judoda Irakli Uznadze 75 kiloda yedinci oldular.

2000 Sydney Olimpiyatlarında ise greko romen güreşte 85 kiloda Hamza Yerlikaya,halterde 56 kiloda Halil Mutlu, judoda 66 kiloda Hüseyin Özkan altın madalya kazandılar. Serbest güreşte 76 kiloda Adem Bereket ve taekwan-do da 57 kiloda Hamide Tosun bronz madalya kazandılar. Türkiye bu olimpiyatlarda toplamda 5 madalya ile madalya sıralamasında 26. oldu.  

2004 Atina Olimpiyatlarında halterde 56 kiloda Halil Mutlu, 77 kiloda Taner Sağır, bayanlar 48 kiloda Nurcan Taylan altın madalya kazandılar. Boksta 48 kiloda Atagün Yalçınkaya, taekwan-do\'da 80 kiloda Bahri Tanrıkulu, grekoromen güreşte 66 kiloda Şeref Eroğlu gümüş madalya sahibi oldular. Erkekler çekiç atmada Eşref Apak, halter 56 kiloda Sedat Artunç, grekoromen güreşte 96 kiloda Mehmet Özal ve serbest güreşte 120 kiloda Aydın Polatçı bronz madalya aldılar. Böylece Türkiye bu olimpiyatlarda 3 altın, 3 gümüş, dört bronz madalya ile madalya sıralamasında 22 sırada yer aldı.
 
 

Kaynak:
1-OLİMPİYAT Oyunlarının 100 Yılında Türkiye:
Cem Atabeyoğlu ve TMOK Bilgi Birikim merkezi.TMOK Belgesel yayınlar.No:1.1997
2-Olimpiyatlarda 30 altın, 16 gümüş, 13 bronz madalyamız var:
Cem Atabeyoğlu.Olimpiyat Dünyası.s.18.s.9-12.2000.