19-ÖRGÜT VE SPOR

(*) Prof.Dr.Füsun Öztürk Kuter'in Toplumsal Boyutlarıyla Spor isimli kitabından derlenmiştir.

Spor toplumsal boyutlarıyla ele alınıp incelenirken çağımızda karşımıza çıkan en önemli boyutu örgütsel boyutudur. Büyük kitlelerin ilgi odağı olması, ekonomi, sağlık, kültür, eğitim ve teknolojiyle olan yakın ilişkisi nedeniyle spor günümüzde hem ulusal hem de uluslararası örgütler arasında yer almaktadır.

Örgüt, işbölümü, fonksiyonların belirlenmesi, yetki ve sorumluluğun basamaklaştırılması yoluyla, açıkça belirlenmiş, ortak bir amacın gerçekleştirilmesi için belli sayıdaki kişilerin davranışlarının akılcı bir şekilde düzenlenmesine denir (3, 419). Spor kulüpleri, Ulusal ve Uluslararası Federasyonlar, Gençlik Spor Genel Müdürlüğü ve İllerdeki şubeleri ile Olimpiyat Komitesi spor örgütlerinin ilk akla gelen örnekleridir.

Sportif örgütlerin hepsi aynı niteliği göstermezler. Bazı örgütler resmi (formal) olduğu halde bazı spor örgütleri gayri resmi (informal) bir nitelik gösterirler. Klasik örgüt yapısının formal informal örgüt tipleri özellikle spor alanında kendini gösterir (1, 108). Formal örgütlerde açıkça belirlenmiş olan hedefler ve bunlara ulaşmak için akıcı bir koordinasyon vardır (işletmeler, okullar, kulüpler vb). İnformal örgüt ise herhangi bir örgüt içerisinde bireyler arasında meydana gelen ve faaliyet planında belirlenmemiş koordinasyon şekillerini ifade etmektedir (3, 420). Örneğin bir spor federasyonu, o spor dalını tanıtmak, yaygınlaştırmak, ulusal ve uluslararası düzeyde başarı seviyesini yükseltmek amacıyla kurulur. Bu amaçlara ulaşabilmek için belirli bir hiyerarşi ile izlenecek yol, yapılacak çalışmalar akılcı bir şekilde düzenlenir. Tüm görevlilerin yetki ve sorumlulukları açıkça belirlenir. Bu federasyonun formal örgüt kısmıdır. Federasyonda yer alan bireylerin, bireysel davranışları ve organizasyonel davranışları ile grup dinamikleri ise informal örgüt kısmıdır. İnformal örgüt ne kadar verimli, tutarlı ve başarılı ise formal örgüt o kadar güçlü ve başarılıdır. Bu anlamda bir federasyonun amaçlarını istenilen düzeyde gerçekleştirebilmesi, federasyon başkanından, Teknik komitesi, Hakem komitesi ve Eğitim komitesi üyelerine, memurlarından antrenör, hakem hatta sporcularına kadar olan ilişkilerin güvenirliliğine ve sağlıklı ve samimi ilişkilerine bağlıdır.

KAYNAKLAR
1-  Armağan. i. , Sporun Toplumbilimsel Temelleri, E. V. B. E. S. Y. O. Yayın No: 4, İZMİR, 1981
2-  Fişek, K. , Spor Yönetimi, A. Ü. S. B. F. , Yayın No: 445, ANKARA, 1980
3-   Kızılçelik, S. , Ergen Y. , Açıklamalı Sosyoloji Sözlüğü, Saran Kitabevleri, İZMİR, 1996
4-  Minter, M. K. , Organizasyonel Behavior, Ed: Park S, J. B. , Zanger B. R. , Sport and Fitness Management, Humen Kinetics Publisher, Campaingn, ILLINOIS, 1990