4-TOPLUMSAL OLAY VE TOPLUMSAL OLGU

(*) Prof.Dr.Füsun Öztürk Kuter'in Toplumsal Boyutlarıyla Spor isimli kitabından derlenmiştir.

Toplum içinde meydana gelmiş olup, duyulan ve görülen, başlangıç ve bitiş noktaları belirli olan her şey toplumsal olaydır. Toplumsal yaşam içinde nitelikleri birbirinden farklı pek çok olayın ortak özelliği toplumsal olmalarıdır. Toplumsal olgu ise başlayış ve bitiş süresi ile yeri kesin olarak belirlenemeyen, süreç içinde ortaya çıkan bir gelişmedir.

Olgu, gözlem ve deneyden doğan, düşünce ve araştırmaya dayanak olan, süreklilik ve kararlılık gösteren olaylar serisidir. Olay ise görülen, duyulan ve algılanan her şey, biricik ve tek olan şeylerdir. Örneğin Ahmet ile Ayşenin evlenmesi bir olaydır. Ama Türkiye genelinde gerçekleşen evlenmeler ise olgudur (3, 403). Bir sosyal olayın sebebi yine başka bir sosyal olaydır ve bir sosyal olay ancak başka bir sosyal olayla açıklanabilir. Sürekli olarak ortaya çıkan ve kendi içinde de ayrı özellikler gösteren, birbirini tamamlayan olaylar dizisi bir süreci ortaya çıkarmaktadır. Örneğin Türkiyenin sanayileşmesi ve buna paralel olarak şehirleşmenin ortaya çıkabilmesi, dönemler itibarıyla farklı ve fakat birbirine bağlı ve yakından ilişkili gelişmeleri ortaya koymaktadır. Bu durum ise sanayileşme-şehirleşme olgusunu karşımıza çıkarmaktadır (2, 40).

Günümüzde sporun gittikçe yaygınlaşması ve değişik alanlarda çalışan insanların ilgi duyduğu bir uğraş haline dönüşmesi, sporun gerçekten önemli bir toplumsal olgu olduğunu göstermektedir (1, 29). çok çeşitli ve değişik aktiviteler spor olarak gazete ve televizyonlarda yer almaktadır. Bu aktiviteleri ana spor formundan çevresel formlara doğru sıralayabiliriz. ilk olarak, yarışmaya dayalı dünyaca kabul edilmiş olanlar (basketbol, tenis, kayak vb. ), ikinci olarak herkes tarafından değil ama çoğunlukça spor olarak kabul edilenler (paraşüt, sörf vb. ) son alarak bazılarına göre spor bazılarına göre ise sahte spor olarak görülen geniş kapsamlı eğlence türü aktiviteler (gösteri güreşleri, vücut geliştirme vb. ) (4, 10). Bunların her biri başlangıcı, bitişi ve yerleri belli olması ve birden fazla kişiyi ilgilendirmesi nedeniyle sosyal birer olaydır. Ancak sporun kendisi bir sosyal olgudur.  

KAYNAKLAR
1-  Armağan i. , Sporun Toplumbilimsel Temelleri, E. Ü. B. E. S. Y. O. Yayın No: 4, İZMİR, 1981
2-   Erkal M. , Sosyolojik Açıdan Spor, MEGS Yayın No: 30 Milli Eğitim Basımevi, ANKARA, 1986.
3-  Kızılçelik S. , Ergen Y. , Açıklamalı Sosyoloji Sözlüğü, Saray Kitabevi, İZMİR, 1986.
4-  Mcpherson, B. D. , Curtis, J. E. , Loy S. W. , The Social Sicgnificance of Sport, Human Kinetics Books, Champaign Illinois, 1989.